Ima vrsta i vrsta zatvora – loših, gorih i gorih od gorih. A, ko je rahat, i u tamnici je rahat, kao što je bio Jusuf, a. s., kada je po lažnoj optužbi bio utamničen. Zato ilahija Moga srca šeher kaže Rahat budi u tom šta ti se zbilo, rahat u zindanu, čudno, zar nije? Interesantno je da su glagoli stvoriti i zatvoriti zapravo riječi jedne porodice, s osnovnim značenjem držanja u jednoj cjelini ili hvatanja, dakle, vrste hapšenja. U jednoj predaji stoji da je Ovaj svijet zatvor za vjernika, ili kako kaza Mak Dizdar u Slovu o čovjeku – Satvoren u tijelu zatvoren u koži / Sanjaš da se nebo vrati i umnoži. Zato ilahije Tesnimsko vrelo (Džemaludin Latić) i Otkad se rastasmo (Šaban Gadžo) imaju stihove Dunjaluk za te bješe tamnica, ahiret živi radosna lica, odnosno Dani su nemirni, a noći sindžiri... Ima li izlaza, iz ovog Kafeza?
Kur'anski korijen ḥā-bā-sīn (ح ب س) daje samo dvije riječi u Kur'anu, i to iz glagola حَبَسَ (ḥebese) – يَحْبِسُ (jeḥbisu), što znači zatvoriti, utamničiti, zadržati se, suzdržati se, odnosno držati unutar određenih granica, ograničiti, braniti, držati u zatvoru, lišiti slobode, zatočiti, zaključati, spriječiti bijeg, obuzdati, uskratiti, ometati i slično.
Primjeri iz ajeta su sljedeći:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنْتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَأَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةُ الْمَوْتِ ۚ تَحْبِسُونَهُمَا مِنْ بَعْدِ الصَّلَاةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۙ وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللَّهِ إِنَّا إِذًا لَمِنَ الْآثِمِينَ
O vjernici, kada vam se približi smrt, prilikom davanja oporuke neka vam posvjedoče dvojica pravednih rođaka vaših ili neka druga dvojica, koji nisu vaši – ako ste na putu, a pojave se znaci smrti. A ako posumnjate, zadržite ih poslije obavljene molitve i neka se Allahom zakunu: "Mi zakletvu ni za kakvu cijenu nećemo prodati makar se radilo i o kakvu rođaku i svjedočenje koje je Allah propisao nećemo uskratiti, jer bismo tada bili, doista, grešnici". (Kur’an, 5: 106)
وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَىٰ أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ لَيَقُولُنَّ مَا يَحْبِسُهُ ۗ أَلَا يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ
Ako im Mi patnju do određenog roka odgodimo, oni će sigurno reći: "Šta je zadržava?" A onoga dana kad im dođe, neće biti od njih otklonjena i sa svih strana bit će okruženi onim čemu su se rugali. (Kur’an, 11: 8)
Izrazi teḥbisūnehumā (zadržite ih) i jaḥbisuhu (zadržava je) sadrže u sebi riječ habs (haps) koja označava neko ograničenje kao ograničenje kretanja ili zadržavanje, odnosno, doslovno hapšenje, koje se u izvornom značenju ne odnosi samo na živa bića, tj. odnosi se i na ljude i na pojave i/ili stvari, pa se za slučaj kada neko želi zadržati nešto kod sebe ili prisvojiti nešto sebi na neki način također može reći uhapsiti.
Od riječi haps, koja označava kaznu zatvora, lišenje slobode ili hapšenje, a metonimijski i zatvorsku zgradu ili hapsanu, u varijaciji i kao havs, u bosanskom imamo razgranatu porodicu riječi: hapšenje, hapsiti, uhapsiti, pohapsiti, hapsana, havsana (zatvor), hapsandžija (čuvar zatvorenika), hapsar, hapsenik i hapšenik (zatvorenik) i slično.
Nije nemoguće da pročitamo ili čujemo i vijest koja dolazi, recimo, iz FUP-a (Federalna uprava policije), da je krenulo “hapšenje policajaca” – pri čemu na prvu ne možemo biti sigurni ko koga hapsi...
Nasuprot onoj poznatoj “Zbog nje je Ibro hapsane rib’o...”, vjerovatno se može reći da smo dok postimo pohapsili svoje prohtjeve?
Zato radosni jedva čekamo iftar?
A, postač ima dva iftara – kad prekine post i kad susretne svoga Gospodara.
