Informacija da bi Ukrajina mogla dobiti nove avione za svoje zrakoplovstvo, od idiotski loše pripremljene PR priče do potpune rapsodije i ogoljenja suštine da se avanzuje od ukrajinske krize, prošla je kratak put.
Prve informacije da bi se Ukrajincima trebali poslati avioni zemalja Evropske unije, a što je i odobreno od EU, a priori je kod nestručne javnosti potencirala nabavku francuskih Rafala, njemačko-francuskih Eurofightera ili nekog drugog lovačkog aviona zapadne proizvodnje. Naravno, ta vrsta optimizma i nepoznavanja takitičko-tehničkih pa i tehnoloških zahtjeva zapadnih aviona je poražavajuća, ali značajno manje poražavajuća u odnosu na ono što je pokušala Poljska.
Javnosti radi, i da su Ukrajincima poklonjeni avioni s pratećom opremom, jednostavno za konverziju sa sovjetskih tipova aviona na zapadne potrebni su mjeseci pa i godine i to u najboljim uslovima. Potrebno je izvršiti preobuku pilota, preobuku tehničara i mehaničara kao i cjelokupnog tehničkog osoblja, potrebno je adaptirati infrakstrukturu zrakoplovstva kao i čitav niz drugih adaptacija i preobuka. Stoga se s obzirom na manjak vremena i kompleksnost prelaska na zapadni avion, zapravo, ukazala prilika za istočnoevropske članice NATO-a i EU da svoju raubovanu opremu sovjetske proizvodnje poklone ukrajinskoj strani. Što se i desilo s određenom vrstom opreme, kao npr. s transferom lahkih MANPADS sistema za PA odbranu iz Poljske i drugih zemalja, ali je ideja zapravo išla u pravcu transfera poljskih, bugarskih ili rumunskih aviona sovjetske proizvodnje.
Suštinski, svaka od zemalja ima zaostale MiG-ove, tipa MiG-29, od kojih u svim zemljama svi aparati pred kraj letnog resursa. S razlikom poljskih aviona, u svim ostalim zemljama su česte nesreće i padovi aviona koji su pri kraju resursa s tim da se ukrajinski Su-25 (CAS) avioni za blisku podršku jako dobro drže. Međutim, poljska strana je stavila svoje MiG-ove na raspolaganje Ukrajini, ali zapravo u ruke SAD-u.
Zašto?
Prije svega zbog nastojanja Ukrajine da rat zadrže u Ukrajini, bez da se umiješaju kao jedna od strana koja doprema avione Ukrajini. Suštinski, Poljska je poslala značajne pakete vojne pomoći, ali je prema svemu sudeći zvaničan stav Varšave da izbjegne daljnju eskalaciju. No vratimo se poljskim MiG-ovima. Naime, prema svemu sudeći odgovor američkog Ministarstva odbrane o prepuštanju poljskih migova SAD-u je neodrživ. A neodrživ je jer bi za 40 poljskih MiG-29 aviona, koji bi preko SAD-a kao posrednika bili uručeni Ukrajini, zapravo, Poljska tražila nadoknadu od SAD-a kroz jedan od njihovih modela lovaca.
S druge strane, razumljiva je zebnja Poljske za svoj zračni prostor, ali i teritoriju spram ruskih teritorijalnih apetita. Vrlo je i nekorektno na bazi takvih odnosa i svoju opremu zanavljati novom. Primjerice, Poljaci i Balti sada po ubzranoj proceduri nabavljaju naoružanje iz SAD-a i Velike Britanije, a sve upravo zbog strateške preorijentacije saveza na istok. A kada govorimo o pomoći Ukrajini kako bi se konsolidovala u zraku, onda se tu u sektoru javnog i državnog može opskrbiti Ukrajince sistemima za PA odbranu, ali s aspekta asimetričnog i po međunarodnom planu zabranjenog, Ukrajinci mogu angažovati privatne (čitaj plaćeničke) korporacije. Te plaćeničke korporacije imaju u svom spektru mogućnosti i upotrebu sistema PA odbrane, ali i sopstveno zrakoplovstvo koje djeluje po narudžbi.
