Bejtullah (بَيْت اللّٰه) kao ime za Kabu ili Ćabu, prema kojoj se muslimani okreću u namazu i oko koje obavljaju tavaf (kruženje), doslovno znači Kuća Allahova, a tzv. nebeska Kaba ili duhovna Kaba, oko koje meleci kruže, naziva se Bejtul-Mamur (الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ). Članovi porodice poslanika Muhammeda s. a. v. s., nazivaju se Ehli-Bejt ili Ehlul-Bejt (أَهْل ٱلْبَيْت) kao ljudi (pripadnici) kuće, porodica. Državna odnosno zajednička blagajna je Bejtul-mal (Kuća prihoda). U književnosti na orijentalnim jezicima distih koji je zasebna sadržajna cjelina naziva se bejt (kuća, dom).
Iz kur’anskog korijena b-j-t (ب ي ت ) izvodi se niz značenja, uglavnom sa značenjem kuće, stana, zgrade, kutije, porodice, kreveta... a, preko značenja prenoćiti (provesti noć u kući) dobili smo izraz bajat.
Toliko se pridjev bajat svez’o hljeba, da smo dobili i riječ bajetaš (baetaš) za bajat hljeb. Nešto bajato znači nešto ustajalo, što je izgubilo svježinu, nešto buđavo. Također, može značiti i nešto što je staro, pa time i ono što nije svježe, kao bajate ideje, ali i bajato lice. Imamo i glagol obajatiti sa značenjem prestanka svježine ili sušenja.
U Kur’anu se u formi bejt (بَيْت) – kuća ova riječ spominje šezdeset i pet puta, i još osam puta kao izvedenica sa drugim značenjem, sa značenjem (tokom) noći, provođenja noći ili noćenja tj. obavljanja posla daleko u noć. Ovo se direktno odnosi i na klanjanje teravije ili noćnog namaza, slično kako se spominju u Kur’anu oni koji provode noći u namazu:
وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا
I oni koji provode noći pred Gospodarom svojim na tlo padajući (čineći sedždu) i stojeći (na kijamu). (Kur'an, 25: 64)
Prethodno je jedini pozitivni primjer u Kur’anu sa ovim drugim (izvedenim) značenjem, noći, provođenja noći, a negativni reprezenti ovog drugog značenja su u sljedećim ajetima:
وَيَقُولُونَ طَاعَةٌ فَإِذَا بَرَزُوا مِنْ عِنْدِكَ بَيَّتَ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ غَيْرَ الَّذِي تَقُولُ ۖ وَاللَّهُ يَكْتُبُ مَا يُبَيِّتُونَ ۖ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ وَكِيلًا
A oni kažu: "[Izražvamo] poslušnost." Ali kada vas napuste, grupa njih provede noć odlučujući da uradi drugačije od onoga što govoriš. Ali Allah bilježi šta planiraju noću. Zato ih ostavite na miru i oslonite se na Allaha. A Allah je dovoljan zaštitnik. (Kur’an, 4: 81)
يَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَلَا يَسْتَخْفُونَ مِنَ اللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرْضَىٰ مِنَ الْقَوْلِ ۚ وَكَانَ اللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطًا
Oni skrivaju [svoje zle namjere i djela] od ljudi, ali ne mogu [njih] sakriti od Allaha, i On je s njima [po znanju Njegovom] kada provedu noć u onome što On ne prihvata od govora. A Allah obuhvata ono šta oni rade. (Kur'an, 4: 108)
Još se spominje plan za napad (ubistvo) noću.
Dakako, od ovog drugog značenja dobili smo pridjev bajat kao nešto što je ustajalo ili prenoćilo, kao bilo koja hrana koju ostavimo da prenoći pa izgubi svježinu.
No, osim što imamo Bejtullah, Bejtul-Mamur, Ehli-Bejt, Bejtul-mal i bejt u poeziji, značenje kuće (a ne nekog od značenja u vezi s leksemom noć) mi imamo sačuvano i u našoj riječi bajta, čije leksikografsko određenje je dato kao mala kuća, drvena kućica, koliba i često se u praksi kod nas koristi sa značenjem ostave.
Zanimljiva je slovenska muzička grupa Flora & Paris i njihova pjesma Naša bajta, preko koje saznajemo da i u slovenskom jeziku bajta znači jednostavnu, malu, montažnu ili drvenu kuću, ali mali posjed ili vikendicu, dok u frazeološkoj upotrebi za propalog (dugogodišnjeg) studenta ili studenta s mnogo semestara kažu stara bajta, motivirano preko značenja za dugogodišnjeg poznanika za kojeg isto kažu stara bajta, isto kao kad mi nekome kažemo – Gdje si, kućo stara?
