U Bakuu, glavnom gradu Azerbejdžana, upriličena je šetnja i ceremonija uz učešće predsjednika Ilhama Alijeva i državnih zvaničnika povodom 30. godišnjice masakra u Hodžaliju u kojem su 26. februara 1992. godine snage vojske Armenije ubile 613 civila.
Transparente sa fotografijama žrtava masakra nosili su okupljeni na maršu koji je počeo na Trgu Azadlik i kojem je prisustvovalo više stotina ljudi, ali i državnih zvaničnika.
Alijev je položio vijenac na Spomeniku žrtvama masakra u Hodžaliju. Nakon komemoracije, na spomenik su cvijeće položili i građani.
Spomenik su posjetili i stanovnici Hodžalija koji su uspjeli preživjeti masakr i rođaci poginulih.
Među prisutnima je bio i ambasador Turkiye u Bakuu Cahit Bagci. Kako je kazao, Turkiye je uvijek stajala uz Azerbejdžan.
"Potraga Azerbejdžana za pravdom po ovom pitanju je pravedan razlog, a Turkiye će nastaviti da stoji uz Azerbejdžan u ovom slučaju", rekao je Bagci.
Masakr armenske vojske u selu Hodžali bio je najkrvaviji događaj u ratu između Armenije i Azerbejdžana, koji je vođen početkom 90-tih godina prošlog vijeka zbog spornog područja Nagorno-Karabaha.
Prije sukoba, Hodžali, koji se nalazi u regionu Karabah u Azerbejdžanu, bio je dom za više od 7.000 ljudi.
Oktobra 1991. godine grad su opkolile oružane snage Armenije. Tokom noći, 25. februara 1992. godine, nakon masovnog artiljerijskog bombardovanja Hodžalija, oružane snage Armenije, uz pomoć 366. pješadijskog gardijskog puka bivšeg SSSR-a, čiju su većinu činili Armeni, nasilno su preuzele kontrolu nad Hodžalijem. Osvajači su uništili grad i, s posebnom brutalnošću, sprovodili nasilje nad njegovim mirnim stanovništvom.
Također, 5.379 stanovnika grada je nasilno protjerano. Svirepo je ubijeno 613 ljudi, uključujući 63 djece, 106 žena i 70 staraca. Zarobljeno, uzeto za taoce i mučeno ih je 1.275, a 487 je ranjeno. Sudbina 150 zarobljenih, uključujući 68 žena i 26 djece, do danas nije poznata. Akcije oružanih snaga Armenije razorile su porodice. Osam porodica nema nijednog preživjelog člana. Također, 130 djece je ostalo bez jednog roditelja, a 25 bez oba.
Masovna ubistva civila u Hodžaliju potaknuta su politikom etničke mržnje i rasne diskriminacije protiv Azerbejdžanaca, koja se u Armeniji sprovodila na državnom nivou. Takva politika je dovela do ubijanja nevinih ljudi na osnovu njihove etničke pripadnosti. Zločini počinjeni u Hodžaliju bili su sastavni dio armenske politike sistemskog nasilja nad Azerbejdžancima.
Masakr u Hodžaliju i drugi zločini koje je počinila Armenija tokom agresije na Republiku Azerbejdžan, uključujući ratne zločine, zločine protiv čovječnosti i genocid, predstavljaju teška kršenja međunarodnog humanitarnog prava i osnovnih ljudskih prava. Prekršena je Konvencija o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida, Konvencija protiv mučenja i drugih okrutnih, neljudskih ili ponižavajućih postupaka ili kažnjavanja, Međunarodna konvencija o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije.
Do sada su nacionalna zakonodavna tijela 17 zemalja, kao i 24 države SAD-a, Organizacija islamske saradnje i Organizacija turkijskih zemalja usvojili niz rezolucija i odluka kojima se osuđuje masakr civila u Hodžaliju i karakteriše kao zločin protiv čovječnosti i čin genocida.
U svojoj presudi od 22. aprila 2010. godine, Evropski sud za ljudska prava je iznio važan zaključak u vezi sa zločinima počinjenim u Hodžaliju, kojim se ponašanja onih koji su počinili zločine tumače kao "djela posebne težine koja mogu predstavljati ratne zločine ili zločine protiv čovječnosti".
Prema međunarodnom pravu, države imaju odgovornost da istraže zločine poput onih koje su počinile armenske snage u Hodžaliju i da krivično gone počinioce. Međutim, Armenija do danas nije procesuirala niti jedno lice odgovorno za zločine počinjene u Hodžaliju.
