U noći između 19. i 20. januara 1990. godine, po naredbi rukovodstva SSSR-a, 26.000 sovjetskih vojnika izvršilo je napad na Baku, Sumgait, kao i na druge gradove Azerbejdžana. Usljed ove vojne intervencije stradalo je 147 civila, a 744 su teško ranjena. Ovaj događaj zabilježen je u historiji modernog Azerbejdžana kao “Crni januar”.
Prije ovih tragičnih događaja, neosnovane teritorijalne pretenzije Armenije prema Azerbejdžanu krajem 1980-ih, agresivne separatističke aktivnosti armenskih radikala u Autonomnoj oblasti Nagorno-Karabah bivše Azerbejdžanske SSR i podrška sovjetskog rukovodstva ovoj ilegalnoj aktivnosti, kao i nasilna i brutalna protjerivanja stotina hiljada Azerbejdžanaca iz Armenije, podstakli su širenje pokreta protiv sovjetske vlade u Azerbejdžanu.
Sovjetska armija je raspoređena u zemlju kako bi spriječila nacionalni pokret i slomila volju azerbejdžanskog naroda za nezavisnošću, izvršila masakr nad mirnim stanovništvom kršeći norme međunarodnog prava, Ustave bivšeg SSSR-a i Azerbejdžanske SSR.
Na konferenciji za novinare u Stalnom predstavništvu Azerbejdžana u Moskvi, neposredno nakon tragičnih događaja, nacionalni lider Hejdar Alijev najoštrije je osudio ovaj zločin i zatražio političku ocjenu masakra nad azerbejdžanskim narodom i kaznu za počinioce. Na posebnoj sjednici Mili Medžlisa (Parlamenta) u februaru 1994. godine, brutalno ubistvo nevinih ljudi 20. januara 1990. godine ocijenjeno je kao vojna agresija i zločin, i kao rezultat vijećanja u martu 1994. godine donesena je odluka “O tragičnim događajima proizašlim u Bakuu 20. januara 1990. godine”.
Od tada se 20. januar obilježava kao Nacionalni dan žalosti.
Prošle su 32 godine od tragedije 20. januara 1990. godine, ali ovo grubo kršenje Univerzalne deklaracije o ljudskim pravima UN-a, Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima i drugih međunarodnopravnih dokumenata, koje je bilo jedan od teških zločina 20. stoljeća po svojoj suštini i obimu, još nije dobilo međunarodni političko-pravni epilog. Bivše sovjetsko rukovodstvo direktno je odgovorno za ovaj zločin. Prema međunarodnom pravu, događaji od 20. januara moraju biti okarekterisani kao zločin protiv čovječnosti, a njegovi inicijatori i izvršioci izvedeni pred lice pravde.
