Naziv Palestinski islamski džihad ponovno se pojavio u javnosti nakon masakra u bolnici Ahli Arab u gradu Gazi, u kojem je poginulo 500 ljudi. Hamas, koji kontrolira Pojas Gaze, krivi Izrael, a Tel Aviv tvrdi da iza tragedije stoji neuspješno ispaljivanje rakete Islamskog džihada.
Kakva je to organizacija koju su Sjedinjene Države, Evropska unija i Izrael označile kao terorističku organizaciju? I kakav odnos ima s Hamasom? Palestinski islamski džihad osnovan je u Kairu (Egipat) između 1979. i 1981. godine. Njegovi osnivači, Fathi Shaqaqi i Abd Al Aziz Awda, bili su palestinski studenti i članovi egipatskog Muslimanskog bratstva. Raskinuli su s Muslimanskim bratstvom, smatrajući da su previše umjereni i nedovoljno posvećeni palestinskoj stvari.
Trenutno im je na čelu Ziyad Al Nakhalah, a Islamski džihad se prije svega razlikuje od Hamasa i Fataha po svojoj ideološkoj hibridnosti. "To je islamsko-nacionalistički pokret sunitskog porijekla, koji potiče iz Muslimanskog bratstva, organizacija koja je trenutvo vrlo proiranska", objašnjava David Rigoulet-Roze, istraživač na Institutu za međunarodne i strateške odnose, za francuske novine Le Figaro, specijaliziran za Bliski istok. Njegovi utemeljitelji, dodaje, usvojili su "šiitske revolucionarne i teokratske ideale obznanjene tokom iranske revolucije 1979., kojom je uspostavljen islamski režim. Otuda i ova mješavina sunitske i šiitske struje.
Unatoč tome što je riječ o sunitskom pokretu koji potiče iz Muslimanskog bratstva, glavni saveznik - ideološki, politički i finansijski - je Iran. U Libanu, gdje su se naselili 1980-ih, vođe palestinskog Islamskog džihada obučavali su Hezbolah, proiranski šiitski pokret. Pripadnici Islamskog džihada mogu računati i na Siriju, gdje im je sjedište od 1989. godine.
Međutim, iako finansiran od strane iranskog giganta, snaga Palestinskog islamskog džihada je manja od Hamasove. Islamski džihad tvrdi da ima više od 8.000 vojnika - u poređenju sa procijenjenih 20.000 boraca Hamasovih brigada Al-Qasam.
I Hamas i Palestinski islamski džihad dijele svoj vojni cilj brisanja Izraela s karte. Islamski džihad ne priznaje postojanje jevrejske države i de facto odbacuje sporazum iz Osla, potpisan 1993. godine između palestinskih vlasti i jevrejske države. Ali strategije obiju terorističkih organizacija razlikuju se. Ova radikalna organizacija teži stvaranju teokratskog režima koji bi se proširio na "cijelu historijsku Palestinu", kakva je bila pod britanskim mandatom do 1948. godine, i tvrdi da se taj cilj može postići samo silom oružja.
Za razliku od Hamasa, koji sam upravlja Pojasom Gaze od 2007. godine, Palestinski islamski džihad ne učestvuje u demokratskim procesima, nema ambicija da se dočepa vlasti i ne pribjegava diplomatiji ni u jednoj fazi sukoba. Na primjer, 2006. Islamski džihad kritizirao je Hamas zbog učestvovanja na parlamentarnim izborima u Palestini. Islamski džihad vjeruje da se Izrael može poraziti samo silom oružja.
Godine 1992. stvorili su svoje oružano krilo, brigade Al Quds, s kojima je Islamski džihad izvodio samoubilačke napade na civile i vojnike. U nekim prilikama izvodili su kombinirane napade s Hamasom. Godine 2011. brigade Al Quds i brigade Al Qasam zajednički su bombardovale naselje Ofakim u južnom Izraelu.
