Sve je počelo 1958. godine, kada je na zahtjev bosanskohercegovačkih rudnika osnovana Viša rudarsko - tehnička škola. U prvu generaciju je upisano 158 studenata. 1959. godine osnovan je Tehnološki fakultet kao prvi dislocirani fakultet sarajevskog Univerziteta. Na ovom fakultetu je odbranjena i prva doktorska disertacija već 1962. godine. Viša rudarska škola prerasta u Rudarski fakultet 1960. godine. Iste godine započnje sa radom i Viša pedagoška škola koja u prvoj generaciji upisuje 71 redovnog i 236 vanrednih studenata.Značajan datum svakako je osnivanje Medicinskog fakulteta 1976. godine, čime se ušlo u područje multidisciplinarnosti odmičući se postepeno od pretežno tehničke profilacije. Osnivanje Univerziteta je postalo nužnost i logičan slijed događaja, ne samo da bi se nastavio razvoj visokog obrazovanja nego i da bi se osigurao daljnji kulturni i društveni preobražaj jednog od najmnogoljudnijih regiona Bosne i Hercegovine.
Osnivanju tuzlanskog Univerziteta prethodilo je konstituiranje Zajednice visokoškolskih i naučnoistrazivačkih institucija u regionu Sjeveroistočne Bosne 1972. godine i Konzorcija za razvoj višeg i visokog obrazovanja i naučnoistraživačkog rada u Tuzli. Odlukom Skupštine općine Tuzla od 15. aprila 1975. godine imenovan je Inicijativni odbor za osnivanje Univerziteta sa 104 člana i predsjednikom akademikom Ismetom Mujezinovićem. Sporazum o udruživanju u Univerzitet je potpisan 18. novembra 1976. godine u Sarajevu, a svečanost početka rada je održana 18. decembra u Tuzli.
Danas Univerzitet u Tuzli izvodi nastavno-naučni proces na 13 fakulteta: Akademija dramskih umjetnosti, Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Ekonomski fakultet, Fakultet elektrotehnike, Fakultet za tjelesni odgoj i sport, Farmaceutski fakultet, Filozofski fakultet, Mašinski fakultet, Medicinski fakultet, Pravni fakultet, Prirodno-matematički fakultet, Rudarsko-geološko-građevinski i Tehnološki fakultet.
