Bivši premijer Federacije Bosne i Hercegovine, Fadil Novalić, nekadašnji direktor Federalne uprave civilne zaštite Fahrudin Solak i vlasnik firme Srebrena malina, Fikret Hodžić, su proglašeni krivima na suđenju za takozvanu aferu „Respiratori“. Novalić je osuđen na četiri godine zatvora, Fikret Hodžić na pet, a bivši direktor Federalne uprave civilne zaštite Fahrudin Solak na šest godina. Jelka Milićević, bivša federalna dopremijerka i komandant Civilne zaštite, je oslobođena optužbi. Stav donosi hronologiju događaja i imena ključnih osoba koji su učestvovali u kreiranju afere osmišljene da se kriminalizira I u konačnici ugasi najjača politička partija u Bosni i Hercegovini.
- Kongresna istraživačka služba Sjedinjenih Američkih Država utvrđuje da je kandidat etničke bošnjačke SDA stranke ublizu pobijedio kandidata građanskog SDP-a, zadržavajući kontrolu SDA nad bošnjačkim sjedištem koja traje od 1996. godine, ali možda otvarajući mogućnost za buduću pobjedu građanskog kandidata.
Mart, 2020.
- Svjetska zdravstvena organizacija proglasila pandemiju, prvu nakon pandemije svinjske gripe 2009.
- Nabavka respiratora postaje prioritet širom svijeta.
April, 2020.
- Komandant štaba Civilne zaštite FBiH Jelka Miličević predlaže izdvajanje 7,5 miliona dolara za nabavku respiratora.
- Vlada Federacije jednoglasno donosi odluku o izdvajanju sredstava.
- „Srebrena malina“ kupuje 100 respiratora, dio od ukupno 20.000 prodanih širom svijeta u 2020. Među državama koje su kupovale ove respiratore bila je Mađarska, Ujedinjeni Arapski Emirati, Brazil i Sjedinjene Američke Države.
- Novinarka Semira Degirmendžić prelazi iz „Dnevnog avaza“ na „Fokus.ba“ i objavljuje članak „Poljoprivredno gazdinstvo dobilo posao od 10,5 miliona maraka za nabavku respiratora“, čime započinje medijska hajka danas poznata kao afera „Respiratori“.
Maj, 2020.
- Uhapšen je premijer FBiH Fadil Novalić.
Oktobar, 2020.
- Almir Badnjević na Face TV izjavljuje: „Da uključimo pacijente na te respiratore, pluća bi eksplodirala.“
Januar, 2021.
- Potvrđena optužnica u slučaju „Respiratori“.
Februar, 2021.
- „Verlab“ Almira Badnjevića daje potrebne certifikate kupljenim respiratorima i proglašava ih ispravnim.
April, 2021.
- Javnost je skandalizirana pismom anesteziologa u kojem se navodi kako su respiratori u upotrebi na KCUS-u i kako „ubijaju ljude“. O pismu javnost upoznaju Danijal Hadžović iz „Dnevnog Avaza“ i Kenan Kešmer s „Raport.ba“ u živom programu kod Senada Hadžifejzovića na Face TV. Ispostavlja se da je pismo bilo lažno i dio unaprijed pripremljenog projekta. Pismo nije ni na Sudu BiH prihvaćeno kao vjerodostojno.
Juni, 2021.
Jedini konkretan utrošak novca State Departmentovog Ureda za Evropu, Evroaziju i Centralnu Aziju jeste poticanje afere „Respiratori“ novcem datim istraživačkim novinarima. 48 miliona dolara dato je medijima u Bosni i Hercegovini za borbu protiv korupcije, što saznajemo iz izvještaja Ureda za Evropu, Evroaziju i Centralnu Aziju (ACE) Sjedinjenih Američkih Država. Novac je izvorno bio namijenjen „borbi protiv ruskog utjecaja“. Prema tome ispada da je jedini konkretan učinak „borbe protiv ruskog utjecaja“ otvaranje afere „Respiratori“, s političkim motivom uklanjanja SDA iz vlasti.
August, 2021.
- Kanton Sarajevo donosi odluku o davanju saglasnosti „Verlabu“ za osnivanje naučnoistraživačkog instituta za biomedicinski inžinjering, medicinske uređaje i vještačku inteligenciju. Ovo se smatra prvom nagradom za uspješno obavljeni posao u montiranju afere „Respiratori“.
Novembar, 2021.
- Direktor IFIMES-a Zijad Bećirović otkriva da je slučaj „Respiratori“ ustvari dio obavještajne operacije „Kula“, čiji je cilj rušenje Fadila Novalića i Federalne vlade. Ona ima za cilj srušiti ekonomski sistem jer se u FBiH odvijaju ¾ svih ekonomskih tokova u BiH. Prema Bećiroviću, ova je operacija koncipirana i režirana u Mađarskoj i ima veze s Viktorom Orbanom.
2022.
- U SAD obavljena revizija poslovanja Ureda za Evropu, Evroaziju i Centralnu Aziju (ACE). Tvrde da su podijelili novac za borbu protiv „ruskih dezinformacijskih napora“. No, utrošak novca pokušavaju opravdati aferom „Respiratori“.
Juni, 2022.
- Grad Sarajevo potpisuje saradnju između Grada Sarajevo i „Verlaba“.
ž
August, 2022.
- Američka ambasada proglasila Džermina Pašića i Mirzu Hukeljića „herojima mjeseca“ zbog njihove uloge kao tužitelja u slučaju „Respiratori“. „Pandemija COVID-19 dala je dodatni prostor beskrupuloznim političarima da pljačkaju javna sredstva namijenjena za osiguranje adekvatne zdravstvene zaštite građana BiH. Tužioci Tužilaštva BiH Mirza Hukeljić i Džermin Pašić odbili su da ignorišu štetu koju ljudima ove zemlje nanose pojedinci uključeni u korupciju na visokom nivou i organizovani kriminal“, stoji u saopćenju Ambasade SAD u BiH. Ovime je prekršena evropska konvencija za zaštitu ljudskih prava, član 6., stav 2., koja govori o pravu na presumpciju nevinosti i koja zabranjuje javnim dužnosnicima da iznose krivnju prije presude.
Oktobar, 2022.
- Fadil Novalić stavljen je na američku crnu listu, ali razlog nije naveden kao korupcija, već zbog slanja pisma penzionerima.
April, 2023.
- Prvostepena osuđujuća presuda u slučaju „Respiratori“.
- Sudija Branko Perić iznosi izdvojeno mišljenje, pokreće se disciplinski postupak protiv sudije Perića.
- Visoki predstavnik Christian Schmidt nameće novu Vladu Federacije i suspenzijom Ustava zaobilazi bošnjačkog potpredsjednika FBiH Refika Lendu.
- Novac koji je Ured za Evropu, Evroaziju i Centralnu Aziju (ACE) Sjedinjenih Američkih Država dao za navodnu „borbu protiv ruskog utjecaja“ kao jedini rezultat donosi smjenu vlasti i omogućavanje ruskim proxyjima Miloradu Dodiku i Draganu Čoviću da preuzmu glavne poluge vlasti u BiH. Iz vlasti su izbačene probosanske stranke koje su se odbile susresti s ruskim ministrom vanjskih poslova Sergejom Lavrovom tokom njegove posjete BiH. Dakle, SDA i DF su izbačene iz vlasti te je nametnuta vlast trojke (SDP, NS i NiP).
Maj, 2023.
- Tužilac Mirza Hukeljić imenovan za sudiju Vrhovnog suda FBiH bez dana sudačkog staža. Ovo se smatra nagradnim kadroviranjem koje je uslijedilo nakon njegove uloge u aferi „Respiratori“. No, nagrađene su i one javne ličnosti koje su pružale logističku medijsku podršku montiranom procesu, poput Žarka Papića, čija je supruga nagrađena pozicijom savjetnice u državnom ministarstvu za ljudska prava i izbjeglice.
Juni, 2023.
- Almir Badnjević imenovan za direktora IDDEEA.
Novembar, 2023.
- Američki ambasador Michael J. Murphy naglašava da je Fadil Novalić sankcioniran zbog korupcije, odbacujući tvrdnje o političkom motivu.
Decembar 2023.
- Uhapšen je predsjednik Suda BiH Ranko Debevec.
Januar, 2024.
- Drugostepena osuđujuća presuda u slučaju „Respiratori“, bez prihvatanja ijedne žalbe. Komandant štaba Civilne zaštite FBiH i bivša ministrica Jelka Miličević je oslobođena.
- Na dan izricanja drugostepene presude u posjetu BiH dolazi ministar vanjskih poslova Mađarske Péter Szijjártó. Neki smatraju da ovo nije slučajnost s obzirom na to da je prema tvrdnjama Bećirevića operacija „Kula“ montirana iz Mađarske. Vrlo je indikativno da presuda dolazi u trenutku kada je komandiranje EUFOR-om u BiH preuzela Mađarska.
- Fadil Novalić nastupa na Hayat TV i otkriva da mu je presuđeno prema zakonu koji je prestao važiti 2005. godine te otkriva da je optužnica zasnovana na „medijskim napisima“ citirajući nekadašnju glavnu tužiteljicu Suda BiH Gordanu Tadić, koja je rekla da su optužnicu kreirali upravo na medijskim napisima. Fadil Novalić je razotkrio i pritiske koji su vršeni na svjedoke, medije i u konačnici na sudije.
- Novinar Avdo Avdić izjavljuje da ima saznanja da se drugi tužilac Džermin Pašić prijavio za funkciju šefa tzv. „federalnog Uskoka“.
- Fikret Hodžić, vlasnik „Srebrne maline“, također osuđen, otkriva da je presuđen za nešto za što nije bio ni optužen i da su sudije prilikom određivanja sankcije kombinirali dva zakona – jedan iz FBiH, a drugi iz Rs-a, što je protuzakonito.
- Pravnici presudu nazivaju „smrću pravosuđa“ u BiH.
- Presudu je u nastupu na Face TV najavio posrnuli političar Fahrudin Radončić, a zatim u „Dnevnom avazu“ kreće novi val optužbi i najava nastavka afere „Respiratori“. Najavljuje se nova istraga Tužilaštva BiH i proces „Respiratori 2“. Cilja se na bivšu generalnu direktoricu KCUS-a Sebiju Izetbegović, za koju tvrde da je neispravne respiratore stavila u upotrebu.
