Zagrijavanje i otapanje morskog leda uskoro bi mogli omogućiti širenje pomorskih ruta kroz arktičku regiju u određeno doba godine. Polarne ekonomsko-vojne sile, koje žele profitirati ne samo na skraćenim plovnim putevima već i na prirodnim resursima koji ondje postoje, bacile su oko na ovaj geopolitički strateški prostor. Dva prominentna igrača na ovom geostrateškom prostoru su također Rusija i Kina, koja je dio Arktičkog savjeta i samoprozvana “skoroarktička država”.
Trenutno, glavni brodski put između Azije i Evrope prolazi od Kine do Roterdama preko Sueskog kanala. Krhkost ove tranzitne rute potvrđena je 2021. godine kada je brod Ever Given blokirao prolaz, zaustavivši brodski saobraćaj na sedam dana. Nova ruta kroz Arktik mogla bi, osim toga, uštedjeti vrijeme za transport robe.
Peking je 2018. godine objavio bijelu knjigu o tome kako Kina može proširiti svoju inicijativu “Pojas i put” na arktičku regiju, sugerirajući da bi pretendenti na polarni prostor mogli zajedno raditi na povezivanju i ekonomskom i društvenom razvoju, uključujući istraživanje i eksploataciju resursa kao što su nafta, plin i minerali, kao i na naučnim istraživanjima utjecaja klimatskih promjena na tu regiju. Prema Deutsche Welleu, Sjedinjene Američke Države brinu o tome šta se krije iza ovih riječi, dok Rusija “miriš posao”.
Kao što pokazuje mapa, identificirane su četiri glavne pomorske rute za prosijecanje Arktika: Sjeverozapadni prolaz (NWP), Sjeverni morski put (NSR), Transpolarni morski put (TSR) i Put Arktičkog mosta (ABR). Sjeverni morski put povezuje azijsku i evropsku ekonomiju i pretežno se nalazi duž ruske obale. Prema onome što je istraženo u okviru inicijative “Put svile”, veći dio početnog Polarnog puta svile fokusirat će se na NSR, budući da bi mogao smanjiti vrijeme i troškove transporta robe između Evrope i Azije do 35 posto. S druge strane sjevernog pola, NWP povezuje Tihi i Atlantski ocean preko kanadskog arhipelaga. Iako su oba područja iskusila smanjenu pokrivenost ledom posljednjih godina, još nisu dovoljno upotrebljiva za komercijalni brod, jer su im potrebni ledolomci čak i u ljetnim mjesecima.
Druge dvije rute, koje bi se mogle koristiti u budućnosti, jesu Arktički most, koji povezuje luku Churchill u Kanadi s lukom Narvik u Norveškoj i lukom Murmansk u Rusiji, kao i Transpolarni morski put, koji bi povezivao Beringov moreuz s Atlantskim okeanom u blizini Murmanska. Prema Climate Change Postu, u visokom scenariju klimatskih promjena, ove dvije rute mogle bi biti otvorene za otpremu do sedamdesetih godina ovog stoljeća.
Iz ekološke perspektive, uprkos tome što brodovi potencijalno prelaze manje nautičkih milja, više brodova koji prolaze kroz Arktik, gdje se globalno zagrijavanje ubrzano događa, dodatno će pogoršati topljenje. Više brodova bi također dovelo do većeg zagađenja kroz emisije, kao i povećane vjerovatnoće izlijevanja nafte.
