Danas oko podne javljeno je kako gori munara džamije Husejnija u Gradačcu. Radio Gradačac javio je kako je požar na džamiji podmetnut ali i da je u međuvremenu vatra ugašena. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika BiH 2004. godine, proglasila je graditeljsku cjelinu – Husejnija (Husein-kapetana Gradaščevića) džamija u Gradačcu nacionalnim spomenikom naše zemlje.
Predveče je Radio Gradačac javio da je u toku uviđaj o uzrocima i okolnostima požara koji obavljaju inspektori Sektora kriminalističke policije pri Upravi policije TK, pod nadzorom postupajućeg tužioca Tužilaštva Tuzlanskog Kantona. Radio Gradačac je objavio i fotografije unutrašnjosti džamije nakon požara.
Prema predanju koje se prenosi u narodu, samo malo niže ove džamije postojala je manja džamija koja je izgorjela u požaru. Ovaj podatak može biti sasvom logičan, jer upravo malo niže od džamije Husejnije nalazi se stari harem, u kome je od svih poznatih ličnosti bio sahranjen i Mehmed I. – kapetan, Gradaščević, koji je prminuo 1755/56. godine, što je 71 godinu prije nego što je izgrađena Husejnija.
Džamija Huseinija ima skoro kvadratnu osnovu, čije su dimenzije 11,5 x 11,30 m. Kupola kojom je pokrivena džamija je na osmostranom tamburu, tri manje kupole pokrivaju trijem. Munara je veoma lijepa, a visoka je 25 metara. Međutim, po najnovijim saznanjima visina munare Husejnije iznosi ne 25 nego 35 metara.
Husejnija je bila i ostala, od izgradnje pa sve do današnjih dana glavna gradska džamija. U njoj su održavane posebne vjerske svečanosti, a u povodu raznih značajnih datuma. Učene su dove i mukabele, (glasno učenje kurana u džamiji od strane više hafiza). Mukabela se obično uči uz ramazan. Zbog toga su u toj džamiji bili na službi samo imami hafizi do odlaska hafiza Džemala ef. Hodžića zv. Gagić 1973. godine.
Uz džamiju Husejniju bile su postavljene prangije (topovi) iz kojih se pucalo za vrijeme vjerskih praznika (ramazana, bajrama, zatim na svečani dan mevluda). Odobrenje zato su davale aktuelne vlasti.
Uređenje prostora oko džamije Huseinije, kao i njene popravke, vršene su više puta. Tako je kameni zid ispod džamije bio svojevremeno srušen pa je 1900. godine vođena akcija za izgradnju potpornog zida. Ta akcija pokrenuta je 1899. godine. Radi se, ustvari, o haremskom zidu. Pomoć za izgradnju toga zida dalo je i Zemaljsko vakufsko povjerenstvo u iznosu od 2.600 kruna. Radovi su završeni u junu 1903. godine. Velika ulazna metalna vrata u džamijsko dvorište postavljena su 1906. godine. I godine 1904. vršena je opravka džamije Husejnije. Bilo je određenih oštećenja na kupoli džamije, kao i oštećenja ispod šerefe. Taj dio munare je popravljen i ona je obojena. To se dogodilo 1904. godine.
Do tada je munara bila ozidana od cigle, a ne od kamena. Adaptacija i opravka trajala je i u periodu od 1907. do 1909. godine . Prijem radova izvršio je Ali Riza ef. Prohić koji je u to vrijeme bio predsjednik Vakufskog povjerenstva, zatim poduzetnik Emin Mejremić i sekretar Džaferović Husein.
Kada je džamija Husejnija građena 1826. godine njena kupola je prekrivena olovom. Vremenom krov kupole je oštećen, a 24.10.1926. došlo je do velike oluje (znači na stogodišnjicu postojanja džamije). Oluja je prouzrokovala veliku štetu na džamiji, a posebno na kupoli. Tada je inžinjer Kadić iz Sarajeva procjenio da je nužno olovni krov zamijeniti bakarnim limom i na taj način sanirati stanje na džamiji. Vođena je akcija za prikupljanje sredstava za zamjenu olova limom na krovu. U periodu 1938. i 1939. godine taj posao je okončan.
Osoba koja je najviše vremena provela na dužnosti imama u džamiji Huseiniji je hafiz Mustafa ef. Imamović. On je tu dužnost obavljao od 1880. do 1918. godine, kada je preminuo, što je punih 38 godina.
(Preuzeto iz knjige GRADAČAC SA OKOLINOM – U PROŠLOSTI autor Esad Sarajlić, izdavač „Preporod“ Gradačac, 2008. godine)
