Između 27. augusta i 7. septembra 2023. godine 86 duhovnih jevrejskih vođa iz Evrope, Amerike i muslimanskih zemalja, kao i desetine jevrejskih religijskih medija širom svijeta, izrazilo je negodovanje zbog upotrebe teme Holokausta od armenskih političkih lidera, uključujući premijera Pašinjana, kao dijela kampanje za demonizaciju Azerbejdžana.
Pedeset vodećih rabina koji predstavljaju najveću asocijaciju jevrejskih vjerskih lidera, Rabinatski centar Evrope, potpisalo je 6. septembra zvanično zajedničko pismo upućeno premijeru i predsjedniku Armenije. Zahtijevali su da se “odmah i potpuno” obustavi upotreba teme Holokausta u armenskoj propagandi “radi postizanja bilo kakvih političkih ciljeva”.
Kako se ističe u pismu, “ova poruka treba da se uzme u obzir od strane svih relevantnih vlasti koje predstavljaju armenski narod”. Evropski rabini izrazili su i duboko razočaranje zbog saradnje armenske vlade s vodstvom Islamske Republike Irana, “zemlje koja otvoreno i javno poziva na uništenje jedine jevrejske zemlje na svijetu”.
Zvanična web-stranica Rabinatskog centra Evrope osuđuje “armenske lidere zbog upotrebe retorike Holokausta u kampanji protiv svog susjeda, Azerbejdžana”.
I Fondacija za nasljeđe Izraela, američka asocijacija koju su osnovali preživjeli iz Holokausta, istakla je u svom saopćenju da odbacuju neozbiljnu upotrebu riječi Holokaust od zvaničnika armenske vlade kad govori o situaciji u Karabahu i čvrsto tvrde da su sva poređenja s Holokaustom neopravdana i neosnovana.
Web-stranica Chabadinfo, jedno od glavnih glasila Chabada, najutjecajnijeg pokreta judaizma u Sjedinjenim Američkim Državama, nazvala je optužbe protiv zvaničnog Bakua u vezi s “genocidom” nad Armenima u azerbejdžanskom Karabahu “klevetničkom kampanjom”.
Pan-evropski jevrejski magazin Jüdisches Europa napomenuo je da je potpuno neutemeljeno povlačiti analogije između nacističke politike “konačnog rješenja jevrejskog pitanja” i odnosa Azerbejdžana prema Armenima u Karabahu, kako to čini premijer Armenije.
Jüdisches Europa ističe da u vezi s optužbama Azerbejdžana za genocid nad Armenima nema konkretnih dokaza.
“Armenski lideri zavisni od Irana već proglašavaju ‘genocid glađu’ u UN-u, a društvene mreže preplavljene su fotografijama punih restorana i raskošnih svadbi u enklavi, s hrpama pečenog mesa i kolačima veličine čovjeka... još nema konkretnih dokaza koji bi podržali tvrdnje o ‘gladnom stanovništvu’, što bi trebalo biti prilično jednostavno u doba globalnih elektronskih medija”, navodi magazin Jüdisches Europa.
“Šokiran sam komentarima koje je dao armenski politički lider upoređujući trenutnu situaciju saistrebljenjem Jevreja tokom Holokausta”, napisao je na svojoj Facebook stranici Bruno Fiszon, koji je glavni rabin odjeljenja Mosel u sjeveroistočnoj Francuskoj i grada Metza.
Bečki rabin Arie Folger optužio je francuske općinske zvaničnike da politiziraju humanitarnu pomoć, jer su krajem augusta pokušali putovati iz Armenije u Karabah bez saglasnosti zvaničnog Bakua. Kako je primijetio rabin iz Bakua Zamir Isaev, “Sjedinjene Američke Države i Evropska unija ulažu napore da zaključe mirovni sporazum između Armenije i Azerbejdžana. Vršenje psihološkog pritiska (na Azerbejdžan) unosom pitanja genocida može samo naštetiti procesu pregovaranja”.
Vodeći rabini iz zemalja poput Francuske, Njemačke, Španije, Italije i Ujedinjenog Kraljevstva potpisali su apel, zajedno sa gotovo stotinom evropskih jevrejskih duhovnih vođa, koji su se izjasnili protiv metoda armenske propagande i demonizacije Azerbejdžana. Podržao ih je i rabin Arie Edelkopf, glavni rabin Crne Gore.
Osim vjernika iz najvećih evropskih centara, judaističko svećenstvo oglasilo se iz nekoliko gradova u Ukrajini, među njima su glavni rabini Lvova, Žitomira, Užgoroda, kao i šef jevrejske vjerske zajednice u Odesi, koji duže od godinu i po trpe raketne napade i napade iranskih bespilotnih letjelica.
(Izvor: Pobjeda; autor je ukrajinski politički analitičar, šef Centra za analize i strategije iz Kijeva)
