Twitter će biti nezaobilazni izvor historijske građe. Nepouzdane, naravno. Kada se pogleda Twitter nalog gradonačelnika Istanbula Ekrema İmamoğlua (rođenog Mudafa), čovjek bi pomislio da je dotični najbolji gradonačelnik ne na planeti Zemlji nego u univerzumu. Beskrajni propagandni samohval baziran na elastičnom poimanju stvarnosti ilustriran klipovima televizije, nepotrebno reći pod njegovom kontrolom, Gradske općine Istanbul (IBB TV) prekine se ponekad “kontroverznim” tvitom (kao da ta paralelna realnost nije kontroverzna) koji postane tema svih političkih programa.
To se desilo 7. marta, 40 minuta prije ponoći. O nečemu što je trebalo biti čestitka ženama za 8. mart još se raspravlja po TV pričaonicama (i još će). Tvit (u originalu od 227 slovnih mjesta) glasi u slobodnom prijevodu: “Preko (ili posredstvom) poštovane predsjednice Dobre partije Meral Akşener i kopredsjednice HDP-a Pervin Buldan svim ženama političarima i svim kolegicama gradonačelnicama u Turskoj čestitam 8. mart, svjetski Dan žena.”
Čak i da nije stavio u istu rečenicu liderke dvije partije koje su (zvanično) sušti opoziti, a nezvanično dio širokog anti-Erdoğan saveza, ta bi “čestitka” bila ako ne kontroverzna, a ono glupava, s obzirom na selekciju – ženama političarima i gradonačelnicama. Kamo ostale? Međutim, ta selektivnost ostala je kao sporedna stvar. Naime, zvaničnici Dobre partije (İP) izrazili su negodovanje što je njihova liderka stavljena u istu rečenicu s liderkom Demokratske partije naroda (HDP), odnosno političkog krila terorističke PKK.
Naime, teško je (o)držati imidž nacionalističke partije ako je liderka u istom košu ili rečenici s liderkom partije koja slavi terorističke PKK prdonje u planinama sjevernog Iraka. Sama Akşenerova nije imala primjedbi, bar ne javnih, njeni zamjenici i vrh partije jesu. Kao da se oni više od liderke brinu o osipanju partije, što je sasvim moguće, lični i partijski interesi ne moraju se stopostotno preklapati.
Sljedećeg dana, u okviru obilježavanja 8. marta, gradonačelnik Istanbula organizirao je sadnju drveta. Učesnici: Pervin Buldan, Canan Kaftancıoğlu, predsjednica istanbulskog odbora CHP-a, i bračni par İmamoğlu. Akşenerova, s obzirom na tvit, vidno odsutna. Da bi se potpuno razumjela kontroverznost (javnog) “druženja” s kopredsjednicom partije koja je političko krilo PKK-a, mora se imati u vidu da je dotična među optuženima za divljanje PKK simpatizera od 6. do 8. oktobra 2014. godine, čemu je rezultat bio desetine mrtvih, stotine ranjenih i ogromna materijalna šteta (vidi Stav br. 291).
O imunitetu Pervin Buldan i još 12 poslanika HDP-a turski Parlament treba da raspravlja sada kada je optužnica gotova. Osim toga, teško je ne primijetiti cinizam u tome da politička predstavnica PKK-a, koji je samo u posljednje dvije godine podmetnuo požare u kojima su stradale hiljade hektara šuma, sadi drvo. İmamoğluov PR tim nije za potcjenjivanje, naprotiv. Međutim, ipak je sve to jako površno i, kad se pažljivije pogleda (ili odsluša), izgleda smiješno ili zvuči šuplje (kao što jeste). Uzmimo, naprimjer, tu sadnju drveta. Valjda simbolike radi, Ekrem i supruga mu Dilek koristili su jedan ašov. Ne naizmjenično, nego istovremeno. Probajte da uradite bilo šta korisno u “ašovskom” duetu. Nema šanse. Ova pretjerana simbolika – neodvojivost Ekrema i Dilek, “mi sve radimo zajedno”, “jaaaako se volimo, da nas ni ašovi ne mogu rastaviti” – daje tom simboličnom činu sadnje drveta jednu neželjenu simboliku, koja bi se mogla promovirati sloganom “zajedno smo nesposobniji”.
Zapravo, taj bi slogan lako mogao biti slogan besprincipijelnog opozicionog saveza (što zvaničnog, što nezvaničnog). Šta je bio cilj ili poruka te egzibicije gradonačelnika Istanbula? Za razliku od lidera CHP-a Kılıçdaroğlua, koji (i dalje) negira javno-tajni savez s političkim krilom PKK-a, İmamoğlu je ovim činom otvoreno priznao taj savez. Za razliku od Akşenerove i njene partije, čiji su poslanici u parlamentu primorani slušati kada im poslanici HDP-a trljaju nos činjenicom da su na tim mjestima zahvaljujući njima, İmamoğluu (sada više) nije neprijatno da prizna tu odavno svima poznatu činjenicu. Poruka je “ja sam tako došao na čelo Istanbula i nemam problem s tim”.
Istovremeno, to je najava nastavka te po Istanbul neplodne saradnje, ali, kako to mnogi ovdašnji analitičari vide, najava njegove predsjedničke kandidature.
“Šest miliona glasova” mantra je protiv kritike političkog krila PKK-a, u stilu “nisu valjda svi ti glasači simpatizeri PKK-a”. Nisu i niko nikad, unatoč lažima (Akşenerova se u tome isticala), to nije tvrdio. To je malo kompleksnije pitanje ko i zašto glasa za HDP, ali da je neprincipijelnoj koaliciji zinuo dio leđa koji se prestaje pristojno zvati za tih “šest miliona glasova”, jeste evidentno. Upakirati to u patriotsku i/ili nacionalističku priču malo je teže. Nemati problem s činjenicom da si izabran zalaganjem praktično PKK-a moguće je samo negiranjem organske veze između HDP-a i PKK-a, a to je, s obzirom na prošlo, sadašnje i sasvim sigurno buduće djelovanje HDP-a, bez određene doze šizofrenosti nemoguće.
U posljednjih pet godina odnos između HDP-a i PKK obrnuo se za 180 stepeni. Dok su 2015. godine HDP-u za ulazak u parlament neophodni bili nasilje i prijetnje PKK glasačima na jugoistoku zemlje, sada, kada je PKK u najvećoj mjeri odstranjen iz zemlje (a uspješna je i borba protiv narkomafije, što je finansijski udarac za PKK), opstanak ove terorističke organizacije u velikoj mjeri ovisan je o političkom opstanku HDP-a.
Uzgred, muž Pervin Buldan bio je “kontroverzni” biznismen (čitaj narkobos i finansijer PKK-a) ubijen 1994. godine. Dva naizgled oprečna procesa dešavaju se u opozicionim partijama. S jedne je strane borba lidera da održi taj neprincipijelni savez partija koje ideološki nemaju nikakvih dodirnih tačaka, naprotiv, ideološki su potpuno suprotstavljene, s jednom jedinom idejom da sruše AK partiju, odnosno Erdoğana, s vlasti.
Dakle, pokušaj da se svi ujedine “pod jedan krov” jedan je od dva procesa. Cilj je “restauracija” – prisjetiti se priče CHP lidera nakon junskih izbora 2015. godine i njegove želje da s Davutoğluom formira “restauracionu vladu” – ili, u stvarnosti, uništavanje svega postignutog na planu jačanja nezavisnosti i ekonomskog razvoja Turske. Najbolja ilustracija tog svjetonazora ogleda se u nedavnom tvitu bivšeg CHP poslanika Haluka Pekşena: “Kad dođemo na vlast, prvi potpis bit će za transformaciju 3. aerodroma u teretni aerodrom i za to da se aerodrom ‘Atatürk’ odmah popravi i ponovo otvori za (putnički) saobraćaj.” Dobro je da im (još) ne pada napamet da ruše mostove izgrađene u posljednjih osamnaest godina.
S druge strane, taj neprincipijelni savez nagriza tkivo ili bazu svake partije koja je u njemu, pa ih unutarpartijski “disidenti” napuštaju i osnivaju vlastite partije. CHP je već “porodio” tri partije. Prošle godine zamjenik genseka CHP-a Öztürk Yılmaz dao je ostavku i osnovao Partiju inovacije (Yenilik partisi – YP). Predstavljena je kao centristička kemalistička. Zatim je Mustafa Sarıgül, odavno bivši CHP predsjednik istanbulske općine Şişli, osnovao Tursku partiju promjene (Türkiye Değişim Partisi – TDP). Za njim se vuku repovi optužbi za korupciju i veze s Gülenom. Ovo je drugo teško negirati s obzirom na to da ga je narečeni svojedobno javno nazvao sinom (“čast” koju dijeli s onim košarkašem Enesom Kanterom i Eyüpom Canom, bivšim urednikom dnevnika Radikal i bivšim mužem spisateljice Elif Şafak).
Čovjek s funkcijom “bivši predsjednički kandidat” Muharrem İnce odbija se politički upokojiti i nakon vraćanja partijske knjižice osniva vlastitu partiju. Smjestiti İncea u smisleni politički spektar uzaludna je rabota. Po ispitivanjima javnog mnijenja približava se punom procentu (0,9) podrške birača i time je daleko ispred prethodnika koji se nalaze među “drugim partijama” koje su ukupno teške 1,2 posto. Ni Dobra partija nije imuna na osipanje. Ümüt Ozdağ, jedan od njenih osnivača, dao je ostavku 4. marta i najavio osnivanje vlastite partije. Toj ostavci prethodilo je izbacivanje iz partije nakon što je iznio tvrdnje da je partijski vrh prepun fetulahdžija i otkrivanja saradnje CHP i Dobre partije s HDP-om na (tajnom) nacrtu novog Ustava.
Nakon sudskog procesa, na kojem je ustanovljeno da je nezakonito odstranjen iz partije, on se u nju vratio kako bi dao “gromoglasnu” ostavku. Svima nabrojanima zajedničko je da “će doći na vlast” na sljedećim izborima. Da su oni “jedina prava” opozicija, te da se “pouzdaju u turski narod”. Klišeji, klišeji i klišeji. Mnoštvo partija ne znači veliki dijapazon političke ponude. Kada je Turska u pitanju, ona se može svesti na binarni model – ili restauracija ili napredak.
