Kada je dan ranije, oko podne, komandir srpske policije Novo Sarajevo Lazo Bojanić dao ultimatum stanovnicima sarajevskog naselja Pofalići da predaju oružje, niko nije vjerovao da će se dan kasnije u tom naselju odigrati bitka – jedna od najznačajnijih i najpresudnijih bitaka u odbrani Bosne i Hercegovine i njenog glavnog grada.
Plan agresora bio je presijecanje Sarajeva preko Novog Sarajeva, spajanje linije Žuč – Pofalići sa tadašnjom kasarnom “Maršal Tito” i s naseljem Grbavica, koja je vazdušnom linijom 500 metara udaljena od kasarne. U jutro 16. maja 1992. godine slabo naoružani hrabri sarajevski vojnici onemogućili su namjeru agresora. Branioci Sarajeva uspjeli su doći do “Plavog granapa” u naselju Pofalići i negdje oko 11 sati su zastali, jer im je pružen jak otpor.
U napadu na srpske položaje krenula su dva pofalićka i velešićki odred Armije Republike Bosne i Hercegovine, u sadejstvu sa dijelovima Prvog sarajevskog odreda, grupom boraca iz Buča Potoka, specijalnom jedinicom MUP-a Republike Bosne i Hercegovine, jedinicom Vojne policije i manjim grupama boraca iz drugih dijelova Sarajeva. Odred Buča Potok dobio je zadatak da spriječi izvlačenje srpskih snaga preko Obada.
Pofalićka bitka, (Izvor: Monografija - Prvi korpus Armije Republike Bosne i Hercegovine)
Borcima Armije Republike Bosne i Hercegovine suprotstavila se Pofalićka brigada VRS koja je brojala oko 1.700 pripadnika, paravojna formacija “Beli orlovi” sa 380 pripadnika, oko 100 srpskih policajaca i grupa paravojne formacije “Vukodlaci”.
Nakon nekoliko sati neizvjesnosti, pofalićki i velešićki borci konsolidirali su se i uništili jako mitraljesko gnijezdo na Cvijetića pekari. U završnoj fazi Pofalićke bitke značajnu ulogu odigralo je 11 boraca koji su došli u ispomoć, a kojima je komandovao Samir Pezo. U prvim večernjim satima uspjela je deblokada čete Alije Prazine. Pripadnici agresorske vojske izvukli su se preko Orlića i Žuči prema Vogošći i Rajlovcu, a dio ih je skinuo uniforme i preko Dolac-Malte uspio pobjeći na Vraca.
Pod okriljem mraka, preostale srpske snage, zajedno sa većinom stanovništva iz dijela naselja koji su one kontrolisale, preko Žuči su napustile Pofaliće a dio ih je skinuo uniforme i preko Dolac Malte uspio pobjeći na Vrace.
U toku noći bilo je velikih problema u zadržavanju snaga na dostignutim linijama i organizaciji nove linije odbrane. Oslobođene položaje čuvao je mali broj pofalićkih boraca. Da su to znali, vojnici Laze Bojanića tokom noći mogli su lahko u kontraofanzivi povratiti izgubljene položaje.
Bitka za Pofaliće bila je dobijena. Njen značaj bio je veliki. Iako po svim elementima predstavlja borbeno dejstvo taktičkog nivoa, u odnosu na ukupnu poziciju odbrane Sarajeva, ona je u izvjesnom smislu imala i operativno-taktički značaj. U psihološkom smislu veliki značaj imala je činjenica da je čistom pobjedom oslobođena značajna teritorija koju su branioci uspjeli zadržati pod svojom kontrolom, što je bio prvi uspjeh takve vrste na sarajevskom bojištu od početka rata.
U ovoj bici poginuli su branioci Sarajeva Edin Krako, Miralem Miradžija i Muris Đelkić.
Srpskim snagama nanesen je težak poraz u naselju Pofalići i stvoreni su uvjeti za napredovanje Armije Republike Bosne i Hercegovine u pravcu strateški važnog platoa Žuč sjeverno od Sarajeva.
Nusret Aganović – Aga, predsjednik Udruženja Prva slavna viteška brigada i predsjednik Koordinacije boračkih udruženja Novo Sarajevo, objašnjava da je Pofalićka bitka prekretnica borbenih dešavanja na ovim prostorima.
“Jer je neprijatelj htio da zauzme grad Sarajevo tako što će ga podijeliti preko Pofalića. Iako je vanredna situacija, tu je mnogo ljudi. Tada smo uspjeli da gurnemo neprijatelja iz Pofalića, u kontraofanzivi, prema Žuči. Mi ovo slavimo, jer je to naša pobjeda”, kaže Aganović o ovom datumu.
