Na Balkanu već duže vrijeme funkcioniše mreža medija povezanih i kontrolisanih od strane državnog aparata Ruske federacije. Mediji proizašli iz agencije Rossiya Segodnya (Russia Today) kao što su Russia Beyond i Sputnik već duži niz godina funkcionišu u regionu, piše Ljubomir Filipović za kosovski portal The Geopost.
Russia Beyond ima verzije na srpskom, hrvatskom, bugarskom i makedonskom jeziku. Radi se o izdanju koje je bilo svojevrsni instrument meke moći Rusije, i koji je promovisao rusku kulturu i Rusiju kao kulturno-turističku destinaciju. Sa vrlo malo politike preporučio se za saradnju i sa velikim svjetskim medijima, a do prije nekoliko godina, kao dodatak je štampan i uz Vašington post i Dejli Telegrad. U Crnoj Gori izlazio je uz dnevne novine “Dan”.
Novinska agencija Sputnik i Russia Today, koje su predmet sankcija Evropske unije i SAD-a, svoje redakcije na srpskom vode iz srpske prijestolnice. Sputnik Srbija funkcioniše već osam godina i vodi ga Ljubinka Milinčić. Njena kćerka, Jelena Milinčić, koja je do skoro radila za špansku redakciju ove medijske kuće, odabrana je za glavnu i odgovornu urednicu novopokrenutog medijskog projekta Russia Today Balkan.
O svrsi i uređivačkoj politici ovog medija najviše je rekao tvit Margarite Simonjan, šefice centrale RT-a u Moskvi, koja je lansiranje medija ispratila sa porukom: “Otvorili smo RT na Balkanu, zato što je Kosovo Srbija”. U saopštenju povodom otvaranja najavljeno je i otvaranje televizijskog kanala u 2024. godini. Osim što prevode i plasiraju zvanični državni narativ Rusije vezan za invaziju na Ukrajinu, paralelno su krenuli u lokalizaciju svog programa angažovanjem lokalnog kadra.
Russia Today je krenula snažno sa angažovanjem prepoznatih novinarskih i kolumnističkih imena. Veteranska srpskog novinarstva, konzervativno-desničarske novinske škole u Srbiji, Ljiljana Smajlović, dobila je svoju autorsku emisiju u kojoj je do sada intervjuisala poznate ličnosti desnog političko-kulturnog spektra u Srbiji, poput nacionalističkog pjesnika porijeklom iz Crne Gore, Matije Bećkovića, frontmena nekadašnjeg sarajevskog rok benda “Zabranjeno pušenje”, Neleta Karajlića, srpsku ministricu zdravlja Danicu Grujičić, poznatu po širenju dezinformacija za vrijeme pandemije koronavirusa. Smajlović, koja je bila glavna i odgovorna urednica najstarijeg i uticajnog srpskog dnevnog lista “Politika”, zbog svog angažmana na RT-u napustila je Evropski centar za slobodu medija, u čijem se izvršnom odboru nalazila.
Od drugih poznatih imena, RT je angažovao bosansko-hercegovačkog pisca sa beogradskom adresom, Muharema Bazdulja. Bazdulj je posljednjih godina postao poznat najviše zbog izrazitog prosrpskog stava i podrške i druženja sa srpskim nacionalističkim političarima. Osim toga, Bazdulj se angažovao i tokom političkih promjena u Crnoj Gori, kada je učestvovao u predizbornoj kampanji sadašnjeg premijera Crne Gore, Dritana Abazovića. Bazdulj, poput Emira Kustirice, čini jedan mali broj bošnjačkih intelektualaca koji blisko sarađuju sa srpskim vlastima i promovišu pro-ruski narativ. Dok Kusturica to radi godinama, Bazdulj je to počeo da radi prije nekoliko godina, a srpska politička elita nagradila ga je članstvom u Upravnom odboru srpskog javnog servisa RTS-a.
Osim Bazdulja, za RT piše i srpski desničarski politolog Slobodan Antonić, profesor na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Poštovalac je lika i djela bivšeg srpskog lidera Slobodana Miloševića, o kom je napisao i knjigu. Tu je i srpski svećenik Darko Đogo poznat po svojim nacionalističkim i šovinističkim kolumnama u proruskim medijima u regionu.
Za rad u ovoj medijskoj kući angažovan je i veliki broj mladih autora i novinara, i kreiran je i podkast Lokomotiva, koji vode Marko Nikolić i Tiosav Purić.
Evropska unije i Zapadni partneri su blago upozorili Srbiju da je dužna da uskladi svoju vanjsku politiku sa EU vanjskom politikom, posebno kada je u pitanju paket sankcija vezan za ruske propagandne medije, ali srpska vlast i ovaj poziv i upozorenje sa Zapada nastavlja da ignoriše.
Russia today nema veliki domet i gledanost u Srbiji, ali kao što je slučaj sa Sputnikom, formiraju i diktiraju narative koje onda prenose i distribuiraju srpski tabloidi povezani sa vladajućim i državnim strukturama.
Na Facebook-u RT prati 20.000 korisnika, a njihov kanal je uklonjen sa YouTube-a nedugo nakon objavljivanja. Na Telegramu njihov kanal prati 14.000 korisnika ove aplikacije. Ovo su mali brojevi za Srbiju, i projekat je tek u povoju. Da li će biti uspješniji od Sputnika, čiji je uticaj ostao ograničen, ostaje da se vidi.
