Izbijanjem oružanog sukoba u Ukrajini, prve misli o mogućem srazu Ruske Federacije i Ukrajine išle su u smjeru potenciranja dispariteta u vojnoj moći u korist Rusije. Danas, četiri dana nakon početka sukoba, stvari su znatno jasnije iako još nije jasno da li je riječ o ratu s ograničenim ciljem. Unatoč izvještajima o padu Kijeva, koji su plod poriva novinara i medija da prvi ekskluzivno objave informaciju koju nije niko prije njih, Kijev je i dalje u ukrajinskim rukama. Suštinski, na obodu Kijeva nalaze se ruske trupe, ali sada je to duboki klin rusko-bjeloruske koalicije koji je rezultat proboja iz Bjelorusije. Taj klin je, za razliku od desantiranih padobranaca na aerodrom Hostomel, izuzetno čvrst, pri čemu se nastoji učvrstiti i na desnoj obali Dnjepra, te ugroziti vodosnabdjevanje ali i napajanje strujom iz hidrocentrala na sjeveru Kijeva.
Na tom pravcu napada uglavnom se nastoji ubacivanjem diverzantskih grupa podrivati odbranu grada, koji se polagano pretvara u čvrstu utvrdu. Na prilazima isturenim prema rusko-bjeloruskim snagama, postavljaju se željezni ježevi za zaprečavanje komunikacija, s tim da se u istu svrhu koriste i vozila koja bi onemogućila prohodnost rusko-bjeloruskih trupa. Za razliku od početnih faza rata, grad uglavnom trpi raketiranja iz višecjevnih bacača raketa, kao što su Gradovi 122 mm, Smerč 300 ili TOS varijacija jedan i dva kalibra 220 mm. Noću, uglavnom, prednost imaju rakete vazduh-zemlja, kao i krstareće rakete s obzirom na mogućnost lakšeg izbjegavanja topovske protivvazdušne odbrane, ali i prenosnih protivvazdušnih sistema na niskim visinama i na molom dometu.
RAZLIČITE SITUACIJE NA SJEVERU I JUGU
Za ukrajinske branioce na sjevernom pravcu otežavajuća je okolnost to što su sada, nakon mnogo žrtava (čiji se broj ne može utvrditi), rusko-bjeloruske snage povezane. Odnosno, klinovi koji su ostvareni prvog i drugog dana, sa širinom od dvadesetak i dubinom od tridesetak kilometara, sada su prošireni po širini fronta tako da su konsolidovani u jedan front, pri čemu su dodatno povećani i u dubinu.
Na drugom dijelu Ukrajine, odnosno na južnom pravcu prethodnih dana su snage koje su s Krima ostvarile prodor na Perekopsku prevlaku imale teške borbe, pri čemu dominiraju gubici u oklopno-mehanizovanim snagama, dok su gubici u pješadiji potpuno nepoznati. Ali su snage na južnom pravcu ipak uspješno probile liniju odbrane i trenutno su koncentrisane na osvajanje u dva pravca. Prvi pravac je iz grada Hersona, za koji se još vode borbe, pri čemu taj pravac ima strategijski značaj s obzirom na to da su ruske snage izbile na Dnjepar i sjevernim udarom po ravničarskom terenu nastoje zaprijetiti odsijecanjem cjelokupne istočne Ukrajine na desnoj obali Dnjepra.
Drugi napadni pravac operativno-taktičkog značaja jeste onaj koji izvode trupe s Krima obalom Azovskog mora. Na ovom pravcu je u naletu od ukrajinske strane nekoliko puta osvojen i izgubljen grad Melitopolj pri čemu se pretpostavlja da su ukrajinske snage potisnute ali u svakodnevnim kontrama nastoje povratiti grad.
Na ovom pravcu su ukrajinske snage konsolidovale odbranu na liniji Tokmak-Melitopolj-Berdjansk. U ovom zadatku grupacije ruskih snaga nemaju potrebnu potporu proruskih snaga iz Donbasa koje unatoč snažnoj artiljerijskoj potpori te svakodnevnom prilivu ljudstva i dobrovoljaca Ramzana Kadirova ne uspjevaju ući u Mariupolj. Uopšte, na centralnom frontu snage DNR i LNR nisu uspjele pomjeriti ukrajinske trupe koje su veoma brojne na ovom pravcu pri čemu je procjena da se nasuprot proruskih paradržavica nalazi 150.000 ukrajinskih vojnika.
S druge strane, taj prostor je veoma dobro utvrđen i poznat Ukrajincima koji znaju da ako popuste, postoji opasnost forsiranog tenkovskog prodora preko ravnica koje se prostiru zapadno od okupirane teritorije.
Uzimajući u obzir nemogućnost formiranja stabilnog mostobrana u gradu Herson, te upornu odbranu Berdjanska od strane ukrajinske armije, Rusi će zasigurno pokušati svojim snagama učiniti ono što su neuspješno pokušale snage Wehrmahcta 1943. godine u bitci kod Kurska. Dokaz ovom planu jesu i dva veoma duboka prodora oklopnih snaga koji su se uklinili, jedan iz pravca sjevera zaobilazeći Harkov te s pravca juga zaobilazeći Melitopolj sjeverno od grada.
RAZVLAČENJE UKRAJINSKIH SNAGA
Velika greška, koja se takvom pokazala u Čečenije, bila bi pokušaj ulaska ruskih snaga u gradove i prigradska naselja u kojima njihova vatrena premoć ne dolazi do izražaja, a oklopno-mehanizovane snage lišava pješadije koja treba da pokriva bokove, pa su samim tim i tenkovi izuzetno ranjivi. Stoga će strategijski cilj biti kao kod Kurska: iz pravca sjevera, šireći formirane klinove, dalje prodirati ka jugu, te obratno, s južne strane, izbjegavajući ratovanje u urbanim sredinama. Ako bi uspjele u ovoj namjeri, ruske snage bi bez snabdijevanja ostavile sve ukrajinske jedinice koje razvlače proruske snage DNR-a i LNR-a. A to je zapravo i njihov zadatak - na sebe vezivati ukrajinske snage u centru potkovice kako bi snage s juga i sjevera imale lakši posao.
S druge strane, Ukrajinci izvode aktivna djelovanja gdje god je to moguće nakon što zaustave neprijateljski napad. Međutim, to ne daje željene rezultate u Kijevu s obzirom na poroznost punktova te diverzije ruskih snaga koje se ubacuju u sjeverni dio grada unoseći konfuziju.
U zraku se ukrajinski zrakoplovi nastoje provući kroz protivvazdušnu odbranu ruskih snaga koje dopremaju sisteme srednjeg dometa Buk-M2. Svaki njihov uzlet ravan je ludoj hrabrosti, ali oni moraju pružati potporu kopnenim snagama, dok je težište ukrajinske protivvazdušne odbrane na MANPADs sistemima. Oni su znatno smanjili helikopterski saobraćaj ruskih helikoptera koji su do jučer kao na paradama bezbrižno krstarili. Također, u službi odbrane Kijeva proradio je i protivvazdušni sistem S-300, prema svemu sudeći P varijacije, koja je znatno starija od aktivnih u ruskoj armiji. Ukrajinsku protivvadzušnu odbranu snažno će pomoći ukrajinski i njemački sistemi koji će dublje ešalonirati trupnu zaštitu braneći dubinu jednako kao i prednji kraj. S druge strane, donirani protivoklopni sistemi sve su pogubniji za rusku stranu iako to za državu s više od 10.000 tenkova nisu udarci koji su pretjerano značajni. Ali šire defetizam i dezerterstvo kod ruskih snaga koje sve češće, posebno na južnom frontu, napuštaju svoje tenkove T-72B3, T-90M te T-80 BV.
INFORMACIJE NASUPROT TENKOVA
Još od doktrine Collina Powella, kao paradigmatske promjene izvještavanja iz oružanih sukoba, niti jedan oružani sukob nije tako potencirao snagu informacije kao oružja. Od prvog dana invazije rusko-bjeloruske koalicije, zbog hakerskih napada, onesposobljeni su web-sajtovi Ministarstva odbrane Ruske Federacije. Kao posljedica Powellove doktrine, sumiranje ratnih uspjeha tokom dana u kojem su se izvodila borbena djelovanja uglavnom bi pred kraj dana pripremio viši oficir u službi svojevrsnog glasnogovornika. Informacije koje su distribuirane bile su pažljivo cenzurisane, broj poginulih smanjivao se i vrlo često ublažavao frazama “uz određene gubitke na našoj strani”, dok su se protivnički gubitci uvećavali.
Međutim, pojava Twittera i drugih medija koji mogu distribuirati video ili audio zapise borbi kao i ratnih zločina, poput lijevka su kanalisali rekonceptualizaciju rata kao sociološkog fenomena. Sukobi u Ukrajini su u informativno-propagandnom smislu iz dana u dan vrlo nepogodni za objektivno izvještavanje, pri čemu zvanični kanali ministarstava odbrane ili vanjskih poslova ne mogu pratiti smanjenost impulsa informacije kojom lažni profili i portali bombarduju medijski prostor.
Zbog toga s terena stižu krajnje kontradiktorne informacije od obje zaraćene strane. Tako su, primjerice, u okolini Harkova, isti ruski zarobljenici za koje se sada ne može ni tvrditi da su ruski, nekoliko puta oblačeni u iste uniforme da bi bili zarobljeni u raznim pozicijama koje bi ukazivale da se radi o različitim vojnicima. Svakako da je ratno lukavstvo pojava imanentna svakom ratu, primjerice u Drugom svjetskom ratu njemački feldmaršal Erwin Rommel je 1942. godine u nedostatku tenkova, na putnička vozila montirao dodatnu konstrukciju koja bi iz daljine trebala odavati prikaz tenkovske kolone pri čemu bi samo prvi i posljednji tenk uistinu i bili tenkovi. S druge strane, europska koalicija zemalja nastoji potisnuti uticaj proruski orijentiranih TV kuća, prije svega Russia Today, kako bi umanjila antizapdnu propagandu ali i defetizam.
