Dramatična sudbinska vezanost Sarajeva za 6. april učinila je da se ovaj datum smatra danom grada. Međutim, to se ponekad brka s rođendanom Sarajeva, što je potpuno pogrešno. Ima evropskih gradova koji dan grada slave na neki važan datum u njegovoj historiji, ali pritom dan grada ne izjednačavaju s rođendanom.
“Najraniji i najznačajniji izvor za proučavanje nastanka Sarajeva i njegovog najranijeg razvoja jeste Vakufnama Isa-bega Ishakovića iz 1462. godine. Ta se godina uzima kao godina osnivanja Sarajeva. U tom dokumentu Sarajevo se naziva kasabom, a da bi jedno naselje dobilo status kasabe, bilo je potrebno da ima džamiju i naselje oko te džamije, kao i trg, tj. postojanje čaršije i održavanje sedmičnog pazarnog dana”, piše Behija Zlatar u knjizi Zlatno doba Sarajeva. U samoj je Vakufnami spomenuto da je ona napisana u mjesecu džumadel-ula 866. hidžretske godine, što odgovara periodu od 1. februara do 3. marta 1462. godine. Tada je službeno rođeno Sarajevo, koje je nastalo na teritoriji srednjovjekovnog sela Brodca. Međutim, prva javna ustanova i islamska građevina u Sarajevu bila je zavija na Bentbaši koju je Isa-beg Ishaković utemeljio još ranije, 1451. godine, a tek 1556. postaje tekija u punom smislu te riječi. Punih 105 godina ona djeluje kao gostinjac i imaret o kojem se brinu mevlevijski šejh i derviši.
Sarajevo, dakle, izrasta u grad izgradnjom tekije i otvorenom knjigom Kur’ana Časnog i Mesnevije Hazreti Dželaluddina Rumija. Možda upravo to nekome smeta, pa se zbunjuje kada umjesto polumjeseca i zvijezde na Bentbaši 1451. godine rođenje grada vidi uz crvenu zvijezdu partizanskog štaba iz 1945. Doduše, svako se ima pravo identificirati s čime god hoće, ali ne može tvrditi da je to historijski fakt.
Iz obilježavanja 6. aprila kao rođendana Sarajeva proizlazi da je Sarajevo staro 72, a ne 555 godina. Čak i ako se 6. april obilježava kao dan grada, jer je riječ o važnom datumu u historiji Sarajeva, to ne treba brkati s rođendanom. Ima i drugih važnih događaja u historiji grada, kad se Sarajevo kao feniks ponovo rađalo i dizalo iz pepela. Među njih svakako treba uvrstiti izgradnju Sarajeva nakon pohoda Eugena Savojskog, te traumatični odlazak osmanske uprave i dolazak Austro-Ugarske. Ne treba ni spominjati ulogu Gazi Husrev-begovog i Skender‑pašinog vakufa u urbanizaciji Sarajeva. Sve je to sudjelovalo u oblikovanju grada, ali se istinskim rođendanom Sarajeva treba smatrati dan donošenja vakufname Isa-bega Ishakovića.
Kao jedan od najkrvavijih sarajevskih ratnih dana ostao je upamćen 5. april. Tog je dana ubijeno 133 građana Sarajeva, među njima Suada Dilberović i Olga Sušić, po kojima Vrbanja most danas nosi ime. Međutim, netačno je da su te dvije djevojke prve žrtve napada na Sarajevo jer je toga dana, ranije, na istom mostu ubijen Muhidin Šabanović. Vjerovatno u želji da istaknu da meci nisu birali žrtve po nacionalnosti, što je tačno, ove su djevojke izabrane kao simbol početka stradanja.
Sutradan, 6. aprila, međunarodna zajednica priznaje Republiku Bosnu i Hercegovinu kao suverenu državu. Tada je počela opsada Sarajeva, koja je u konačnici odnijela 11.541 života. Vojnici Jugoslavenske narodne armije ponovo su pred kapijama grada, ali ovog puta ne kao oslobodioci, već u ulozi u kojoj su bili fašisti 1941. godine. Pola stoljeća ranije ista ta Jugoslavenska narodna armija započela je akciju oslobađanja Sarajeva te je nakon žestokih borbi 6. aprila 1945. godine slomljen otpor Nijemaca i pripadnika NDH i Sarajevo je oslobođeno. Doduše, kakva su krvava kola partizani priredili nakon oslobođenja građanima Sarajeva, još uvijek ostaje pod velom tajne, a ne bi trebalo tako biti. Uglavnom, od tada se 6. april slavio kao Dan oslobođenja, a devedesetih je preimenovan u Dan Grada Sarajeva.
Upravo paradoks da je jedna te ista armija bila i oslobodilac i agresor mnogima pomućuje pamet, pa sad po sarajevskom planu grada levitiraju između različitih naziva za iste ulice i Vječne vatre, ne znaju bi li se inkarnirali kao duh iz boce imenom Enver Kazaz ili bi proučili zaista lijepu ilahiju o šehidu Mustafi Busuladžiću. Halalite, Kazaz nije rođen u Sarajevu, nego u idiličnom seoskom ambijentu Kamenice na Nišićkoj visoravni, a Mustafa Busuladžić u mediteranskom gradu na Trebišnjici. No, upravo je mjesto rođenja jedna od muka Sarajeva i tzv. fine gradske raje – ko je izvorni Sarajlija, a ko nije, ko je seljak i papak, a ko nije. Kao da je to i bitno, kao da se urbanitet mjeri prema mjestu rođenja, a ne prema onome šta nam je u glavi i šta silazi s jezika.
